ქალაქ ქუთაისის ცენტრის აღორძინების პროექტი

ქუთაისი მსოფლიოს უძველესი ქალაქია. ძველი ბერძნული მითოლოგია და ისტორია მას ძვ.წ. მე-14-13 საუკუნეებს განაკუთვნებს. ანტიკური დროიდან და შემდეგ, ფეოდალურ ხანაში, ქუთაისი ინტენსიურად ინარჩუნებდა დასავლეთ საქართველოს პირველი ქალაქის სტატუსს. 978-1122 წლებში იგი გაერთიანებული საქართველოს დედაქალაქი იყო. მისი ძირითადი სანახაობა მე-11 საუკუნის გასაოცარი ბაგრატის ტაძარი - ამჟამად მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლია, რომელიც დღესაც არ კარგავს განსაკუთრებულ მნიშვნელობას. თავისი ხანგრძლივი ისტორიის მანძილზე მან გადაიტანა უამრავი თავდასხმა, უპატრონობისა და უგულეველყოფის პერიოდები, მაგრამ დარჩა კვლავ მომაჯადოებელ ქალაქად, რომელიც უფრო მეტი რაოდენობის ტურისტს იზიდავს არამარტო როგორც უძველესი ქალაქია, არამედ როგორც დასავლეთ საქართველოს დიდებული და მრავალფეროვანი რეგიონების კვლევის ცენტრი.



საქართველოს პრეზიდენტის ინიციატივით, 2007 წლის სექტემბერში, მთავრობამ მიიღო გადაწყვეტილება ქუთაისის ისტორიული ნაწილის რეაბილიტაციის შესახებ.

სამშენებლო სამუშაოები 2007 წლის ნოემბრის თვეში დაიწყო. პროექტი რამდენიმე ეტაპს მოიცავს. პირველი ეტაპი სამეფო უბანს, თეთრი ხიდის მიმდებარე ტერიტორიას, ცისფერყანწელთა, წმინდა ნინოს, წერეთლისა და პუშკინის ქუჩებს (6 ჰა), სულ - 38 შენობას შეეხო. მათ შორის, სრული რეკონსტრუქცია-რეაბილიტაცია ჩაუტარდა 31 შენობას, აშენდა 7 ახალი ნაგებობა.
პროექტის ავტორია ჯგუფი ,,არქიტექტორები-ჯი”, ხოლო სამშენებლო სამუშაოებს ასრულებდა კომპანია ,,თბილისი”.
განხორციელდა მიწისქვეშა სამუშაოები – შეიცვალა კომუნიკაცია, ელ. მომარაგების სადენები, ბუნებრივი აირის მილები, წყალგაყვანილობა.

ქუჩები მოპირკეთდა ქვაფენილით. დამონტაჟდა თანამედროვე ტიპის გარეგანათება. პროექტის პირველი ეტაპის ღირებულებაა 18 მლნ. ლარი. ისტორიული უბნის იერსახის აღდგენა-რეაბილიტაცია მოხდა საარქივო მასალებზე დაყრდნობით. სარეაბილიტაციო პროექტის მეორე ეტაპი მოიცავს აღმაშენებლის მოედანსა და მის მიმდებარე ტერიტორიას (ფალიაშვილისა და რუსთაველის ქუჩები). განახლებული სემეფო უბნის პრეზენტაცია 2008 წლის 21 დეკემბერს შედგა.

ისტორიულად და არქიტექტურულად მნიშვნელოვანი შენობები სარეაბილიტაციო უბანში:

ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელობის პირველი საჯარო სკოლა

1830 წელს ქუთაისში სამაზრო სასწავლებელი დაარსდა. 1850 წელს ის გადაკეთდა საგუბერნიო ვაჟთა გიმნაზიად, ხოლო 1879 წლიდან – კლასიკურ გიმნაზიად.

გიმნაზიის შენობის ახალი პროექტი 1901 წელს შეადგინა არქიტექტორმა ლუკაშევმა-საკლასო კორპუსი ეკლესიით, სააქტო დარბაზით, სამასწავლებლოთი და კანცელარიით. გიმნაზიამ ახალ კორპუსში 1903-1904 სასწავლო წელი დაიწყო. დამხმარე ნაგებობების მშენებლობა 1909 წელს დასრულდა, რის შემდეგაც გიმნაზიის შენობა ქუთაისის სინამდვილეში ერთ-ერთი საუკეთესო იყო.

ამ სკოლაში სწავლობდნენ აკაკი წერეთელი, ნიკო ნიკოლაძე, ექვთიმე თაყაიშვილი, ვლადიმერ მაიაკოვსკი, დიმიტრი უზნაძე, შალვა ნუცუბიძე, გალაკტიონ ტაბიძე, ცისფერყანწელები და სხ.

აღდგენილია სრული იერსახით.


კინოთეატრი ,,რადიუმი”

სინემატოგრაფი ,,რადიუმი” 1908 წელს გაიხსნა ძმები ოცხელების სახლში (ოპერისა და ბალეტის თეატრის გვერდით) საკუთარი თბოელექტროსადგურითა და ორი პატარა დარბაზით, რომელიც 70-80 კაცს იტევდა. 1910 წელს შენობას ხანძარი გაუჩნდა და ინჟინერ ფრიკის პროექტით აიგო ,,რადიუმის” ახალი, 400-კაციანი შენობა. ფრიკს, ვასილ ამაშუკელის თხოვნით, შენობის ფასადის ნიმუშად მოსკოვის კინო ,,ექსპრესი” აუღია.

,,რადიუმში” მუშაობდა მექანიკოსად პირველი ქართველი კინოოპერატორი ვასილ ამაშუკელი, აქვე უჩვენა მან თავისი პირველი სრულმეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმი ,,აკაკის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში”, რომელსაც თავად დიდი მგოსანიც ესწრებოდა.
აღდგენილია სრული იერსახით.

კინოთეატრი ,,მონპლეზირი”



,,მონპლეზირი” ქუთაისში მეორე კინოთეატრი იყო. იგი თოჯინების თეატრის გვერდით, სტეფანე ფეიქრიშვილის სახლში გაიხსნა და კინომოყვარულს, გაბრიელ ჩარექიშვილს ეკუთვნოდა.
აღდგენილია თაღის სახით.

სასტუმრო ,,ორიანტი”

ადგილი, სადაც შენობა დგას, 1886 წელს საჯარო ვაჭრობით საპატიო კანონიკს, იოსებ ხანუმოვს, 1891 წელს, კი აზნაურ დუტუ ნინუას შეუძენია (6000 მანეთად). მანვე ააგო ძვირფასი ორსართულიანი შენობა, რომლის მეორე სართულშიც სასტუმრო ,,ორიანტი” მოაწყო. ,,ორიანტმა” რამდენიმე მეპატრონე გამოიცვალა და სულ რჩებოდა პირველი კატეგორიის სასტუმროდ 16 ნომრით.
1922 წელს მოხდა შენობის მუნიციპალიზაცია. ,,ორიანტი” ჯერ ტურისტულმა ბიურომ შეცვალა, მოგვიანებით, კი აქ ბავშვთა #1 პოლიკლინიკა განათავსეს.
აღდგენილია სრული იერსახით.

ოქროს ჩარდახი

,,ოქროს ჩარდახი” იმერეთის მეფეთა რეზიდენციის ჩვენამდე მოღწეული ერთ-ერთი სასახლეა, რომლის არსებობაც ამ ტერიტორიაზე, ჯერ კიდევ მე-15 საუკუნეში დასტურდება.

იგი თორმეტ ბოძზე იდგა, თაღებით იყო გადაყვანილი და მათგან სამი, წყალდიდობის დროს მდინარეს ატარებდა. შენობას იცავდა ქვიტკირის კოშკი.
,,ოქროს ჩარდახის” მშვენება იყო მის წინ მდებარე ბაღი, რომლისგანაც დღეს დიდი ისტორიული ჭადარია შემორჩენილი.



ყოფილი სპორტული სკოლა

სპორტული სკოლა ,,თეთრ ხიდთან” ნიკიფორე, დარისპან და ივლიანე ჯანელიძეების, სიმონ ჭეიშვილისა და რომანოზ მახარაძის საცხოვრებელი სახლი იყო. მშენებლობა დაიწყო 1909 წელს პროექტით, რომელიც ბოლომდე არ დასრულებულა.
აღდგენილია საარქივო პროექტის სრული ვერსია.



თეთრი ხიდი

1871-1872 წლებში ინჟინერ ზეზემანისა და პერეპის პროექტით აიგო ხიდი, რომელსაც სახელი თეთრად შეღებვის გამო ეწოდა.
ხიდი სამმალიანია და 1850-იან წლებში კაპიტან ვიტეს პროექტით აგებული ხის თაღიანი ხიდის ბურჯებს ეყრდნობა. (1861 წელს ხიდი ჩაინგრა). ლითონის ფერმები დამზადებულია ლონდონში.
ხიდი გააფართოვეს 1948-49 წლებში.


თოჯინების თეატრი

შენობა 1898-1909 წლებში არქიტექტორ ტრეიერის პროექტით, მეორე გილდიის ვაჭრის სტეფანე ფეიქრიშვილის მამულში აშენდა. ნათალი ეკლარით შემოსილი ორსართულიანი სახლი, სარდაფითა და მანსარდით, მხატვრულად გააფორმეს ცნობილმა მოქანდაკეებმა იაკობ ნიკოლაძემ და სერაფიმ პოლოლიკაშვილმა.

1910 წელს ფეიქრიშვილის სახლის მანსარდში ვოლგა-კამის ბანკის ქუთაისის განყოფილება განთავსდა.

1946 წლიდან პირველ სართულზე ფუნქციონირება დაიწყო თოჯინების სახელმწიფო თეატრმა.


წმინდა ნინოს სახელობის გიმნაზია - მესამე საჯარო სკოლა

წმინდა ნინოს ქალთა საქველმოქმედო საზოგადოებამ და ქუთაისის იმ დროინდელი გუბერნატორის მეუღლემ მარიამ ესპოხომ 1847 წლის 14 მაისს ქუთაისში ქალთა სასწავლებელი დააარსა. შენობა სასწავლებლისათვის 1857 წელს შეირჩა.

მას საკუთარი ხარჯებით კავკასიის მეფისნაცვლის ვორონცოვის მეუღლე ელიზავეტა აგებდა. მშენებლობა 1863 წელს დასრულდა. სასწავლებელი, რომელიც ოლღას სახელს ატარებდა, ქუთაისში დიდი მთავრის, კავკასიის მეფისნაცვლის, მიხეილ ნიკოლოზის ძის ვიზიტთან დაკავშირებით, 1876 წელს გიმნაზიად გადაკეთდა. წმინდა ნინოს სახელი გიმნაზიას 1889 წელს დაუბრუნდა.

სასწავლებლის პროექტი 1899 წელს ინჟინერმა ფონ-შულცმა შეადგინა.

აღდგენილია სრული იერსახით.


ეროვნული ბანკი



ბანკის დიდებული შენობა 1894-96 წლებში ინჟინერ სახაროვის პროექტით აიგო.

1904 წელს საკრედიტო საზოგადოებამ სხვა უძრავ ქონებასთან ერთად, შენობა გირაოდ ჩადო საადგილმამულო ბანკში.

1921 წელს, გასაბჭოების შემდეგ, აქ განათავსეს ქუთაისის გუბერნიის მილიცია. 1927 წელს - სსრკ სახელმწიფო ბანკის ქუთაისის განყოფილება.

1992 წლიდან, კი საქართველოს ეროვნული ბანკის ფილიალია.

ზეკო ხაჩიძე

სახელმწიფო რწმუნებულის-გუბერნატორის ადმინისტრაციის ადმინისტრაციული სამსახურის უფროსი

The Kutaisi City Centre Restoration Project

Kutaisi is the most ancient city of the world. Old Greek mythology and history attributes it to XIV-XIII centuries BC. From the ancient times and into the feudal era, Kutaisi intensively kept the position of the first city of Western Georgia. From AD978 to 1122 it was the capital of a united Georgia and perhaps its foremost attraction is the magnificent 11th Century Bagrat Cathedral, now a World Heritage Site, which still dominates the city.  During its long history Kutaisi has suffered numerous invasions and periods of neglect but it remains a fascinating city which is attracting ever more tourists both in its own right and also as a centre for exploring the glorious, unspoilt and diverse regions of Western Georgia.

On the initiative of the President of Georgia, the Georgian Government made a decision in September 2007 to renovate the historical parts of Kutaisi. 

The work started in November of that year. The project has several construction stages.  The first stage was the reconstruction and restoration of the Royal District, the White Bridge and the area surrounding it and Tsisperkantseli, St. Nino, Tsereteli and Pushkin Streets.  In all, it included 38 buildings covering 6 hectares. 31 of which were fully reconstructed and 7 new ones were built.

The project was designed by the firm Architects-Ge and the construction work was carried out by the Tbilisi company.

As part of the scheme, extensive below ground work was undertaken including the replacement of electricity cables and gas and water pipes, the repaving of streets and the installation of modern street lighting.

The first stage of the project cost 18 million Georgian lari.

The restoration and rehabilitation of the historical area was undertaken following extensive archival research.

The second stage of the rehabilitation project covers Agmashenebeli Square and the surrounding area, including Paliashvili and Rustaveli Streets.

The renovated Royal part of Kutaisi was officially opened on December 21, 2008.

Buildings of Historical and Architectural Importance in the Restoration Area:

Kutaisi Akaki Tsereteli Public
School No. 1

A college was first established in Kutaisi in 1830.  It was re-organised as a Boys Gymnasium in 1850 and again as a Classical Gymnasium in 1875.

The building we see today was designed by the architect Lukashev in 1901.  When built it included a church, an assembly hall, a staff room and an administration office.  The first students moved in at the start of the academic year 1903-1904.  The construction of supporting buildings was completed in 1909 and since then the Gymnasium has been one of the finest examples of architecture in Kutaisi. 

Many notable public figures, prominent writers and poets studied at the Gymnasium including such as Akaki Tsereteli, Niko Nikoladze, Ekvtime Takaishvili, Vladimir Mayakovski, Dimitri Uznadze, Shalva Nutsubidze, Galaktion Tabidze, representatives of Tsisperkantselebi, etc.

It has now been restored to its original appearance.
 

Radium Cinema

The Radium cinema was opened in 1908 in a house belonging to the brothers Otskheli, next to the Opera and Ballet House.  It was provided with its own power unit and heating facilities and had two halls but could seat only 70-80 spectators.  Following its destruction by fire in 1910 the Radium was rebuilt according to blueprints by the engineer Frick and the new building was capable of seating an audience of 400.

At the request of Vasil Amashukeli, the façade of the building was copied from the Express cinema in Moscow.

The first Georgian cameraman Vasil Amashukeli worked in the Radium as a mechanic.  He presented his full-length documentary "Akaki's Journey to Racha and Lechkhumi" here and the first showing was attended by the prominent writer Akaki Tsereteli himself. 

It has been fully restored.
 

Mon-Plaisir Cinema

The Monplaisir was the second cinema to be opened in Kutaisi. It was situated in the house of Stapane Peikrishvili, next to Kutaisi Puppet Theatre, and belonged to the film enthusiast Gabriel Cherekishvili.

Its original proscenium arch has been restored.
 

Orient Hotel

The site of this hotel was owned initially by the honorary canonic Ioseb Khanumov and was bought for 6000 roubles in 1891 by the nobleman Dutu Ninua. He built a two-storey structure here which included the luxury sixteen-room Orient Hotel on the top floor. Although the Orient changed ownership several times, it remained a top class sixteen-room hotel until it was municipalised in 1922.  It was then closed and the building was converted, first into a tourist agency and later into a children's clinic.

Following the recent renovations the building has been restored to its original appearance.

Golden Marquee

The Golden Marquee is one of the palaces of the Imeretian Kings which has survived until the present day. It dates from the 15th century.

Originally it stood on twelve columns joined by arches.  Three of the columns let the water pass through during high tides.  The building was protected by a limestone tower and a garden, planted next to the Golden Marquee, greatly enhanced its beauty.  One ancient maple tree from the old garden survives to this day.
 

Sports School

The Sports School, by the White Bridge, was once a private house and has been the home of many notable Kutaisi residents such as Nikipore, Darispan and Ivliane Janelidze, Simon Cheishvili and Romanoz Makharadze.  It was built in 1909 and was intended to be part of a large housing project but this was never completed.

It has now been fully restored.

White Bridge

The bridge was designed by the engineers Zezeman and Perep and constructed in 1871-1872.  It is called the `white` simply bridge because it has always been painted that colour.

It has three spans and is supported by arched wooden posts, the remnants of a previous bridge built by Captain Vite in the 1850s.  That bridge collapsed in 1861.  The metalwork of the present bridge was made in London.

The bridge was widened in 1948-1949.

Puppet Theatre

Kutaisi State Puppet Theatre is situated in what was originally the home of Stepane Peikrishvili, a Second Guild Merchant.  The house architect was named Treieri. It is a two-storey house adorned with light Eklari stone, with basement and mansard roof.  Its fine decoration is the work of the famous sculptors Iakob Nikoladze and Serapim Pololikashvili.

The Kutaisi Branch of Volga-Kama Bank was located in the roof in 1910.

In 1946 the Puppet Theatre started functioning on the ground floor.

St. Nino’s Gymnasium – Public School No.3

On May 14 1847 the St. Nino Women's Charitable Society, together with Maria Espokho, the then Kutaisi Governor's wife, made the decision to establish a women's college in Kutaisi. The building to be used for the college was selected in 1857.  It was built by Elizaveta, the wife of Vorontsov, the Tsar’s Governor-General in the Caucasus at that time with her own expenses. It was completed in 1863.  The college was re-organised into a Gymnasium at the time of a visit to Kutaisi by the great Governor-General in the Caucasus, Mikheil, son of Nikoloz, in 1876. Its original name, St Nino’s, was for some time changed to St. Olga but was restored as St Nino’s Gymnasium in 1889.

The project of the Gymnasium was designed by the engineer Fon-Schutz that year.

The school has undergone a full-scale restoration.
 

National Bank of Georgia

This splendid building was designed by the engineer Sakharov and constructed in 1894-96.

In 1904 the Credit Society mortgaged the building, together with other real estate properties, to the Estate Bank.

In 1921, soon after the start of Georgia’s Soviet period, it was used to house the Kutaisi Provincial Militia, but from 1927 the building served as the Kutaisi Department of the State Bank of the USSR.

In 1992 it re-opened as the Georgian National Bank, Kutaisi Branch.



 

Zeko Khachidze

Head of Administrative Department,
State Representative-Governor's Administration


 

 
   






 
       
  კომენტარები ქალაქის ცენტრის აღორძინებასთან დაკავშირებით
 
Comments on the restoration
of the city centre
 
 
  ტრადიციის ერთგული მომავლისათვის

არაფერი ისე არ ძერწავს და აქანდეკებს ბავშვის სულს, როგორც სკოლა : მისი მასწავლებლებლები, მოწაფეები და მათ მიერ შექმნილი სულისკვეთება, რომლითაც გაჯერებულია იქაური გარემო. გავიხსენოთ, რომ სკოლის ერთადერთი პროდუქცია ადამიანებია ; მთელი ძალისხმევა იქ წიგნიერ, მცოდნე და კეთილსინდისიერ მოქალაქედ ჩამოყალიბებას ხმარდება.

ვინ მოთვლის, რამდენი სახელოვანი შვილი გაუზრდია მამულისათვის ქუთაისის პირველ საშვალო სკოლას ; რამდენი წარჩინებული ხარისხი, წოდება, რანგი თუ რეგალია მოუპოვებიათ ქუთაისელ პირველსკოლელებს. მაგრამ, ვერაფერი შეედრება საკუთრივ პირველსკოლელის ტიტულს, იმის ბედნიერებას, რომ გერქვას პირველსკოლელი. ამ რანგში – ისევ როგორც მაშინ, ბავშვობისას – ჩვენ ყოველთვის სავსებით თანასწორნი ვიყავით.

ქუთაისის პირველმა სკოლამ ლამის შეუძლებელი შეძლო. ძალიან ძნელია, იყო ისტორიული უფლებამონაცვლე ქუთაისის კლასიკური გიმნაზიისა, რომელმაც 150-ზე მეტი ბუმბერაზი მოღვაწე შესძინა სამშობლოს (წმინდანად შერაცხული ექვთიმე თაყაიშვილის ჩათვლით) და მის ფონზე არ დაიჩრდილო. მაგრამ მოხდა ისე, რომ პირველ სკოლას არც უცდია გაქცეოდა კლასიკური გიმნაზიის ჩრდილს. ნაცვლად ამისა, ისეთი თავდადებით იღვაწა, რომ საკუთარი ჩრდილიც მიმოფინა და შემატა იმ ძველს. ეს კიდევ ერთხელ ადასტურებს დიდი ხნის წინათ შემჩნეულ კანონზომიერებას, რომ ზოგი ჩრდილი « ანათებს » კიდევაც ; გააჩნია, ვისგან გვეფინება ის.

ჰოდა, ქუთაისის პირველ სკოლას არ მოკლებია აკაკი წერეთლის, ექვთიმე თაყაიშვილის, ნიკო ნიკოლაძის, იოსებ ოცხელის, დიმიტრი უზნაძის, აკაკი შანიძის, შალვა ნუცუბიძის, დავით კაკაბაძის, ტიციან ტაბიძის, პაოლო იაშვილის, უშანგი ჩხეიძისა და სხვა სახელოვან მოღვაწეთა ეს « ჯადოსნურად მანათობელი აჩრდილები ».

რასაც ჩვენ ყოველდღიურად ვეზიარებოდით 50-იანი წლების პირველსკოლელები (უმეტესად, ომის დროინდელი თაობა), ეს გახლდათ ღრმა ცოდნის, პატრიოტიზმის, ჰარმონიულობის, ადამიანურობისა და სამართლიანობის არა თუ მარტო გაკვეთილი და მაგალითი, არამედ ნამდვილი ზეიმი. როგორ შეიძლებოდა არ გამსჭვალულიყავი ამ სულისკვეთებით. აქედან – სიყვარული, მოწიწება და სიამაყე, აი, ის გრძნობები რაც თავისადმი ჩაგვინერგა პირველმა სკოლამ.

კმაყოფილებით შევიტყვე, რომ ქუთაისი პირველი საშუალო სკოლა კვლავაც ტრადიციების ერთგული რჩება მომავლის სამსახურში. ამიტომ, ბარაქალა მთელ მის დღევანდელ შემადგენლობას : პედაგოგიურ კოლექტივს, ბავშვებს და მათ მშობლებს.

მხურვალე სალამი და მადლობა ყველას, ვინც არაფერი დაიშურა მის საკეთილდღეოდ. განსაკუთრებით ეს მადლობა ეკუთვნის მთელი იმერეთისა და ქალაქის მესვეურთა ახალ თაობას – მხარის გუბერნატორიდან, ბატონი ჩოგოვაძიდან დაწყებული, და რიგითი მშენებლით დამთავრებული (პატივი მხვდა, ამ ცოტა ხნის წინ, პირადად გავცნობოდი მათ შთაგონებულ შრომას). მათ ხომ ჯიღა დაადგეს პირველი სკოლის აწმყოს, და გაასხივოსნეს მისი მომავალი.

დღეს, მრავალი ათწლეულის შემდეგ, ქუთაისის პირველი სკოლა, რომელმაც ამდენ ღირსეულ მამულიშვილს დაულოცა ცხოვრების გზა, თვითონვე იწყებს ახალ ცხოვრებას.

ვაშა, ამ განახლებას!

ნურასდროს განელებულიყოს ყველა თაობის პირველსკოლელთა ანთებული გულების ძგერა ; ნურასდროს დაშრეტილიყოს მათი შემართება ; არასდროს გამკრთალიყოს მადლის ქმნისათვის მათი დაუღალავი ფიქრისა და ზრუნვის ნათელი.

კიდევ ერთხელ, მადლობა ყველას, ვინც ქუთაისის პირველ საშუალო სკოლასა და მის მომავალს გუშაგობს.

ქედს ვიხრი ჩემი აღმზრდელი სკოლის წინაშე.

პატივისცემით,

მინდია უგრეხელიძე
სტრასბურგი
8 თებერვალი 2009 წ.

 

Faithful to Tradition for Future


School is what moulds and shapes children’s soul more than anything else. Teachers, pupils, the whole environment, the spirit permeating this world. Don’t we all know that the only product of a school is people and all the effort is put into producing well-educated, knowledgeable responsible citizens?

It would take long to recount the names of all the prominent people brought up at Kutaisi School No1. There are owners of highest degrees, titles or rank among them. However, nothing can exceed the honour and happiness of being a leaver of this school. In this respect we are all equal as we have always been since childhood.

Kutaisi school No1 has accomplished what may have seemed impossible. It was a great responsibility to carry on the history and traditions of Kutaisi Classical Gymnasium, a school that has given more than 150 great public figures (including St. Ekvtime Takaishvili) to Georgia. However, School No1 has never shown any fear of being overshadowed by its prominent  predecessor. Instead it has added its glory to this shadow proving once again a well-known truism that some shadows “shine” brightly, it all depends on who it’s thrown by.

So Kutaisi School No1 has always been surrounded by the “magic shadows” of Akaki Tsereteli, Ekvtime Takaishvili, Niko Nikoladze, Ioseb Otskheli, Dimitri Uznadze, Akaki Shanidze, Shalva Nutsubidze, David Kakabadze, Paolo Iashvili, Ushangi Chkheidze and many other prominent people.

What we, the first-school-leavers of 1950s (especially so called war children) shared everyday not only our lessons, and school duties but also a real celebration of deep knowledge, patriotism, harmony, humanity and justice. How could we stop being pierced with the aspiration. Consequently love, respect and pride are the feelings we were all inculcated towards the school No1.

I was very pleased to learn that Kutaisi school No.1 is devoted to its traditions in bringing up our future generations. Bravo to its present staff, pupils and their parents.

My best greeting and thanks to everyone who did their best for the welfare of the school. Special thanks goes to the heads of Imereti and Kutaisi from the Governor of the Region, Mr. Mikheil Chogovadze to ordinal workers. Not long ago I was honoured to personally see their inspired restoration work of the city and school renovation. They have crowned the present day of the school and lit up its future.

Today, after so many years Kutaisi school No1 that blessed the life of so many worthy patriots starts its own new life.

Hurrah to its renovation.

Let the lit hearts of first-school-leavers of all generations never stop beating; let their inspiration never dry out, let their constant thoughts to do kind things and their care light forever.

Thank you once again to everyone who takes care of the present and future of Kutaisi and its School No1.

My best respect to the school, which brought us up and educated.

 

Kindest regards.

 

Mindia Ugrekhelidze

Strasbourg
08/02/2009

 

 

 
 
 
  ქუთაისი – ქალაქი, სადაც ,,ღმერთები ღმერთობდნენ და მეფენი მეფობდნენ...”

ძველი ცივილიზებული მსოფლიო, ანტიკური სამყაროს უდიდეს მოაზროვნე სოკრატეს აზრით, ,,ფასისიდან (მდ. რიონი) ვიდრე ჰერაკლეს სვეტებამდე (გიბრალტარის სრუტე)” ვრცელდებოდა. ეს იყო ის თავდაპირველი რეგიონი, რომელიც დროთა განმავლობაში ნელ-ნელა ფართოვდებოდა და რომლის გარშემო თანდათან ყალიბდებოდა ჯერ ანტიკური (ბერძნულ-რომაული), შემდეგ – ევროპული, ხოლო სულ უკანასკნელ საუკუნეებში – ახლანდელი დიდი ევროატლანტიკური ცივილიზებული სამყარო.

ძველი ბერძნები ევროპისა და აზიის გამყოფ ხაზს მდინარე ფასის – რიონზე ატარებდნენ. მსოფლიო კლასიკური მითოლოგიის უთვალსაჩინოეს ძეგლ ,,არგონავტიკის” თანახმად, ამავე ფასისზე გაშენებილი იყო უძველესი კოლხეთის დედაქალაქი აია-კუტაია-კუტაიისი. აქ იდგა პირველი ქართველი მეფე აიეტის გრანდიოზული სამეფო სასახლე, რომლის ოქროს დარბაზებიდან ,,ჰელიოსი (მზე) აღმოსვლას იწყებდა”. აქედან იყომეფის ულამაზესი და გრძნეული ასული მედეა. აქვე , მის მახლობლად, ინახებოდა ,,ოქრომრავალი” აია-კოლხეთის სამეფოსა და მისი დედაქალაქის ძლიერების, სიმდიდრისა და უძველესი სიბრძნის სიმბოლო – ოქროს საწმისი...

ასეთი ზღაპრული შარავანდედით შემოსილი დიდებით შემოდიოდა უხუცესი ქართული ქალაქი ქუთაისი (,,ქუთათისი”) ისტორიაში, ღვთაება კლიოს საუფლოში. აიეტისა და მედეას ,,მზის ქალაქის” საოცარი თავგადასავლის პირველი და ერთადერთი მოწმენი სწორედ უძველესი სამყაროს კლასიკური მითები და გადმოცემები არიან.

ყველაფერი ეს ხდებოდა არანაკლებ 3300-ზე მეტი წლის წინათ, ძვ. წ. XIV-XIII საუკუნეებში.

ძველი აია-კოლხეთის, ანუ ისტორიული ლიხთ-იმერეთის (დასავლეთი საქართველო) დედაქალაქი ქუთაისი მეტად მოხერხებულ ადგილზე,. ორი დიდი და უძველესი კულტურული სამყაროს შესაყარში, ევროპისა და აზიის დამაკავშირებელ ტრანსკავკასიურ მაგისტრალზე მდებარეობდა. მდინარე ფასის-რიონითა და შავი ზღვის ნავსადგურებით (პირველ ყოვლისა ფასისი-ფოთი) იგი ფართოდ იყო დაკავშირებული გარე სამყაროსთან.

ქალაქი ქუთაისი გაშენებულია ქვეყნის ყველაზე წყალუხვი და სანაოსნო მდინარე რიონზე. მდინარე ქალაქს ორ – დასავლეთ და აღმოსავლეთ ნაწილად ჰყოფს. ქუთაისის ცენტრი ზღვის დონიდან 150 მეტრ სიმაღლეზეა. ქალაქიდან კარგად ჩანს კლდოვან ჯავშნად აღმართული ხვამლი (2 002 მ) და დიდი და მცირე კავკასიონის ულამაზესი მწვერვალები. ქუთაისიდან საქართველოს დედაქალაქ თბილისამდე 220 კილომეტრია.

მრავალფეროვანია ქუთაისისა და მისი მიდამოების ბუნებრივი პირობები. ქუთაისთან მდებარეობს მსოფლიოში ცნობილი კურორტი წყალტუბო და მისი სასწაულმოქმედი სამკურნალო წყაროები.

ქუთაისს ესაზღვრება მსოფლიოში ცნობილი სათაფლიის ნაკრძალი, რომელიც ბუნების ერთ-ერთ ღირშესანიშნაობას წარმოადგენს. აქ შემონახულია გადაშენებული გიგანტური ცხოველების – დინოზავრების იშვიათი ნაკვალევი.

ქუთაისი განსაკუთრებული სტატუსის მქონე რესპუბლიკური დაქვემდებარების ქალაქია და 1995 წლის იანვარში შექმნილი იმერეთის მხარის ადმინისტრაციული ცენტრი. ქალაქის ტერიტორია დაახლოებით 70 კვ მ ფართობს შეადგენს. 2002 წლის აღწერით, საქართველოს მეორე ქალაქში 186 ათასამდე მცხოვრებია (1991 წელს – 250 ათასი). მოსახლეობის აბსოლუტურ უმრავლესობას (97, 5 %) ქართველები შეადგენდნენ. აქვე ცხოვრობენ, აგრეთვე, ქართველი ებრაელები, რუსები, სომხები, უკრაინელები, ბერძნები.

წარმოუდგენელი სიძნელეებისა და სიდუხჭირის მიუხედავავდ, ინტელექტუალური ქუთაისის გადარჩენისათვის ბრძოლა გრძელდება. უძველესმა ქართულმა ქალაქმა უნდა დაიბრუნოს ახალი შინაარსით გამდიდრებული თავისი კუთვნილი, ბუნებრივი, ისტორიული ფუნქცია და სტრატეგია. ქუთაისმა უცილობლად უნდა იტვირთოს საერთო – ქართული ,,პასუხისმგებლობის” მისეული წილი, რომელიც მას საოცრად კარგად ხელეწიფება. ახალაღორძინებული და ახალაღზევებული ქალაქი ათმაგად დაუბრუნებს გაწეულ ამაგს დედასამშობლოს...

საჭიროა, ქუთაისში, სხვა გადაუდებელ ღონისძიებებთან ერთად, საერთაშორისო ტურიზმის განვითარებაზე განსაკუთრებული ზრუნვა. ეს სტრატეგიული მიმართულება დიდ ყურადღებას მოითხოვს.

უპირველეს ყოვლისა, დიამეტრულად უნდა შეიცვალოს დამოკიდებულება ყველაფერი იმისადმი, რასაც ქუთაისი, მისი დიდი ისტორიული და კულტურული ტრადიციები, მისი დღევანდელი თუ ხვალინდელი დღე ჰქვია. ყოველი ქართველის მამულიშვილობის ერთ-ერთ საზომად საქართველოს მეორე ქალაქისადმი, მისი ბედისადმი დამოკიდებულება მიგვაჩნია.
ბოლო ორი წელია საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლება სერიოზულად დაინტერესდა ქუთაისის პრობლემატიკით. 2007 წელს ოქტომბრიდან უკვე პრაქტიკულად სერიოზული ნაბიჯები გადაიდგა ქალაქის ისტორიული ნაწილის რეკონსტრუქციის მიმართულებით. სამუშაოების პირველი ეტაპი დასასრულს მიუახლოვდა. აღდგენა-განახლება ქალაქის ცენტრალურ ნაწილში სულ 38 შენობა – ნაგებობას შეეხო. ქალაქის, მხარისა და რესპუბლიკის ხელმძღვანელობა რეაბილიტაციია მეორე ეტაპისათვის ემზადება.

ქვეყნის პრეზიდენტის, იმერეთის მხარის გუბერნატორ მიხეილ ჩოგოვაძის და ქალაქ ქუთაისის ხელმძღვანელობის (ნუგზარ შამუგია, ამირან ხვადაგიანი) ძალისხმევით ქალაქის რეკონსტრუქცია – რეაბილიტაციის პროცესი დაჩქარებული ტემპით მიმდინარეობს.

კეთილ ზურგის ქარს ვუსურვებთ ქუთაისის აღორძინების კეთილშობილურ საქმეს!

პროფესორი გურამ გაბუნია,
ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი,
აწსუ

 

Kutaisi - the city where “Gods Ruled and Kings Reigned”

According to Socrates, a great Greek philosopher, the ancient civilized world stretched from the Phasis (the river Rioni) to the Pillars of Hercules (the Straits of Gibraltar). It was the original region, which was gradually widening and around which ancient (Greek and Roman), then European and, in the last centuries, Euro Atlantic civilized world was establishing.
 

The Greeks themselves drew the division line between Europe and Asia on the river Phasis (the Rioni). According to one of the most famous monuments of the world ancient mythology, “Argonauts”, the old capital of Colchis Aea the city of Cytaea was also built on the river Phasis. It was the residence of the first Georgian King Aeetes and his beautiful and wise daughter, Medea. It was considered that from the halls of their grand palace “Helios” (the Sun) would start to rise. Here the symbol of the country’s strength, wealth and wisdom – the Golden Fleece – was kept.
 

With this magnificent halo the oldest Georgian city, Kutaisi, came into history. The first and the only sources of the wonderful adventure of Aeetes and Medea are classical myths and legends of the ancient world. All this took place at least 3300 years ago, i.e. XIV-XIII BC.
 

The capital of Historical Imereti and Western Georgia, Kutaisi was located in a very suitable position, at the junction of two great cultural worlds, on the Transcaucasian way between Europe and Asia. Through the Black Sea ports (first of all Phasis, Poti) is was linked to the outer world.
 

The city of Kutaisi is built on the banks of River Rioni – the best inland navigable and abounding in water river in the country. It divides the city into two (Western and Eastern) parts. The centre of the city is at the attitude of 150 metres above sea level. From the city one can very well see major and minor Caucasus mountains capped with eternal snow. Kutaisi is located 220km west of Tbilisi.
 

Kutaisi and its surroundings are distinguished by the diversity of the nature. The famous spa town of Tskhaltubo with its miraculous springs lies only 12km to the north-west of Kutaisi.
 

The Sataplia State Preserve with the famous Sataplia Karst cave borders (is very close to) Kutaisi. The footprints of gigantic dinosaurs are preserved there. It is one of the best sightseeings of the country.
 

Kutaisi as a city has a special status in the country. Since January 1995 it has become the administrative centre of the Imereti Region. Total area of the city is 70,0 sq. km. According to 2002 data population of the second city of Georgia is 186 000 (It was 250 000 in 1997). The overwhelming majority of the population are Georgians (97,5%) – one of ancient nations of Caucasus and Asia Minor. Besides Georgian Jews, Russians, Armenians, Ukrainians, Greeks settle in the country.
 

In spite of unbelievable difficulties and poverty the struggle for intellectual survival of Kutaisi goes on. The oldest Georgian city has to regain its peculiar, natural, historical function and strategy enriched with a new significance. Kutaisi has to take the share of responsibility of Georgia in general, which it can extraordinarily cope with. The newly restored and flourishing city will returned ten times the labor spent on it to the motherland.
 

It is essential take a special care of international tourism development in Kutaisi together with other urgent initiatives. This strategic direction requires a great attention.
 

First of all there should be a radical change in attitude towards everything that represents Kutaisi, its great historical and cultural traditions, its present and tomorrow. We consider the attitude towards the second city of Georgia and towards its fate one of the indicators of every Georgian’s patriotism.
 

Central government of Georgia has been seriously interested in Kutaisi problems for the last two years. Serious steps have been made in terms of reconstructing historical part of the city since October 2007. The government of Georgia along with city and regional government are setting up goals for the second stage of the rehabilitation.
 

The process of reconstruction – rehabilitation is geared up and all the tribute goes to the president of the country, the governor of Imereti region Mr. Micheil Chogovadze and Kutaisi local government Nugzar Shamugia and Amiran Khvadagian.
 

Good Luck to the noble process of reconstruction of Kutaisi.
 

Guram Gabunia
Doctor of History
Akaki Tsereteli State University

 
 
 
  ქუთაისი ახალ საუკუნესთან ერთად ახალ სიცოცხლეს იწყებს. აღორძინებული და გამშვენიერებული ქართული სულის და გონის აკვანი თავის განუმეორებელ სიტყვას ამბობს თანამედროვე საქართველოს ცხოვრებაში, თავისი კოლორიტით და სიცოცხლის უნარიანობით ქალაქი ერთიანი საქართველოს ღირსეულ სიმბოლოს წარმოადგენს.

გასაოცარი სიამაყის და კმაყოფილების გრძნობა ეუფლება ნებისმიერ ქუთათურს, როცა საყვარელი ქალაქის ასეთ ფერი- ცვალებას ადევნებს თვალს. რესტავრირებული სამეფო უბანი, განახლების მოლოდინში გარინდული ისტორიული ნაწილი ის მთავარი არტერიაა, რომელიც ქალაქის ყველა უბანს ახალ სულს და სუნთქვას შთაბერავს.

ქუთაისი ალბათ მთელს მსოფლიოში ყველაზე ადამიანური, ყველაზე ,,სულიერი” ქალაქია, რამეთუ თუკი სხვადასხვა ქალაქის იერსახესა და ღირსებას მისი ღირშესანიშნაობანი და ურბანული, არქიტექტორული სპეციფიკა განსაზღვრავს, აქ უმნიშვნელოვანესი და განმსაზღვრელი ადამიანური ფაქტორია – ქუთაისელი, მისი კოლორიტის გვირგვინი.

ქუთაისი ნიუპორტის საერთაშორისო ასოციაცია ის ორგანიზაციაა, რომელიც მარტო საკუთარ, საგამნანათლებლო, ენობრივი კომპეტენციის დაუფლების და კულტურული, მენტალური გაცნობა-დაახლოების მომცველ საქმიანობას კი არ ეწევა, არამედ საერთო საქვეყნო, სახელმწიფოებრივი და პატრიოტული სულისკვეთებით გაჯე-რებული ურთიერთბების და კავშირების დამყარება-განმტკიცების კუთხით მნიშვ-ნელოვან ნაბიჯებს დგამს.
ამ ცნობილი ასოციაციის საერთაშორისო სავიზიტო ბარათი, ვირტუალური და რეალური ვებ-გვერდი მისი საქმიანობის სულისკვეთების სარკეა. Aაქ არა მარტო დიზაინი, არამედ შინაარსობრივი აქცენტებიც მრავლისმთქმელია.

წარმატებები, წინსვლა და ნაყოფიერი, საკაცობრიო და საქვეყნო ღირებულებებით განმსჭვალული საქმიანობა მინდა ვუსურვო ქუთაისი ნიუპორტის საერთაშორისო ასოციაციას და მის თითოეულ წევრს.

სიყვარულით და საუკეთესო სურვილებით,
ირმა ყიფიანი
გერმანისტი, აწსუ გერმანული და ფრანგული ენების
დეპარტამენტის ასოცირებული პროფესორი

 

Kutaissi die zweitgrößte Stadt Georgiens und Haupt-stadt der Region Imeretien, liegt in der Kol-chischen Tiefebene am Ufer des Rioni und ist das wirtschaftliche, industrielle und kul-turelle Zentrum West-Georgiens.
Das mittelalterliche Stadtbild ist noch heute sichtbar. Zu den Sehenswürdigkeiten zählt die Bagrati-Kathedrale, 1003 vom georgi-schen König Bagrat III. erbaut und vom türkischen Sultan 1696 gesprengt. Die Fas-saden sind erhalten und wurden restauriert. Sie stehen heute auf der UNESCO-Liste des Weltkulturerbes. Nahe der Kirche liegen die Ruinen der Stadtfestung und des Königs-palastes.

Die moderne Stadt, das neue Leben des geistigen und kulturellen Zentrums Georgiens ist eindrucksvoll. Die neue Etappe im Leben der Stadt ist mit Altertum und Zukunft gleichzeitig verbunden. Die renovierte und neuerbaute Stadtteile präsentieren das typisch Georgische, Glanz und Pracht des Zwischenzeitlichen.

Kutaissi ist eine gastfreundschaftliche und offene Stadt. Die Stadt, wo was zu sehen und vieles zu erleben gibt. Kutaissi bietet viele Sehenswürdigkeiten, schöne Landschaft und traditionelle, leckere, georgiische Küche an.



Die Stadt, die gleich eigene Wendeetappe erlebt, erwartet die Menschen aus der ganzen Welt und verspricht unvergessliche Eindrücke.

 
 
 
  ბარათი სამეფო უბნიდან

მე როგორც ერთი რიგითი ქუთაისელი მეამაყება, რომ ვცხოვრობ უძველეს ქართულ ქალაქში, რომელიც ადრე მთელი საქართველოს დედაქალაქი იყო და მას ქუთაისი ჰქვია. ბადნიერი ვარ რომ ვცხოვრობ ქუთაისის სამეფო უბანში წმინდა ნინოს ქუჩის დასაწყისში #1 ხუთსართულიანი ბინის მეორე სართულზე.

ჩვენი ქალაქი უძველესია, რომელმაც დღემდე შეინარჩუნა ქართული კოლორიტი თავისი ქუჩების, შენობების განლაგებით, ნამდვილი ქართული ნაგებობებითა და იმ საერთო იერსახით, რომლითაც იგი სიძველეზე მოუთხრობდა ადამიანებსა და უცხოელებს ხიბლავდა, რომლებიც ერთი ნახვით იხიბლებოდნენ და ვერ ივიწყებდნენ მას ადვილად. დროის გასვლასთან ერთად შეიცვალა ყოფა, ადამიანთა ცხოვრება, რამაც გამოიწვია ქალაქის იერსახის შეცვლის აუცილებლობა. გაიზარდა ქალაქი, დამშვენდა თანამედროვე მრავალსართულიანი ბინებითაც. ცხოვრების ყოფის შეცვლამ ისიც გამოიწვია, რომ ძველი შენობები მოითხოვდა გარკვეულ შეკეთებას, მოსვლასა და აი, 2008 წელს დაიწყო სწორედ ქალაქის განახლებისა და სარეაბილიტაციო სამუშაოები, რაც ქალაქის ცენტრიდან დაიწყო.

ახლა, როცა სარეაბილიტაციო სამუშაოები დასრულდა. ძალიან გალამაზდა ჩვენი სამეფო უბანი. როცა სახლისაკენ მივდივარ, უცხო თვალით ვუცქერ განახლებულ ქუჩებს, ბინებს, ოფისებსა და სხვადასხვა შენობებს, ვხედავ, რომ ძალზე კარგადაა ერთმანეთში შერწყმული ძველი და თანამედროვე არქიტექტურული ფასადები, დაცულია შენობების იერსახე, რითაც ქალაქის არქიტექტურული ანსამბლის ერთიანი სტილი არ ირღვევა და პირიქით, უფრო ლამაზად გამოიყურება ჩვენი ქუჩა ეს უბანი, როგორც დღისით მზის შუქით, ხოლო ღამით კი მთვარისა და ლამაზად გაჩახჩახებული ლამპიონების განათებული შუქით.

იმედი მაქვს, ქალაქის სხვა უბნებიც განახლდება შემდგომში და მთელი ქალაქი ისეთივე მიმზიდველი იქნება, როგორც ჩვენი უბანი.




ნესტან კვეიძე
მსახიობი-მწერალი

 

A Letter from a Royal Part of Kutaisi

I am proud to be an ordinary citizen of one of the oldest Georgian cities, Kutaisi, which many centuries ago used to be the capital of all Georgia.

I feel happy living on the second floor in a five-storeyed building at 1, At Nino street in the historic centre of Kutaisi known as Royal Borough.

Over centuries my city with its streets, architectural ensembles and general view has captured the Georgian spirit of olden times which impresses and fascinates our visitors at first sight.

However the times were changing and the city was changing too... New high buildings have appeared. Many old housed which used to be very beautiful have lost their initial appearance and have become dilapidated.

In 2008 the heart of Kutaisi, its historic centre underwent reconstruction within a record period of time and we , its residents are very happy about it. Now when I walk home I see that its old architectural ensembles beautifully harmonize with modern ones which don’t spoil gorgeous view of this area any more. The centre is equally beautiful in the sunshine of the daytime and at night blazing with hundreds of lamps. I hope that all parts of Kutaisi will be restored soon and will be as beautiful as its Royal Borough.


Nestan Kveidze
Actress, Writer

 
 

We always enjoy reading your newsletter.  Thank you very much for sending it so regularly.  It brings back such lovely memories when we read of the friends who have visited us here in Newport and the friends we made when we visited Kutaisi in 2007.

Over the last year Colin and I have had the pleasure of sharing in the entertaining many of our visitors from Kutaisi and they have been able to meet our family.  Such exchanges are so valuable. Visitors bring us news of our Georgian friends and are able to return with our news and good wishes. We have been able to show them parts of our area here in south Wales and they have seen how Newport is changing.

Kutaisi, too, has changed a great deal since we were with you two years ago.  The beautiful photographs included in your January newsletter astonished us.  You must be thrilled with the wonderful restoration of the landmark buildings, the streets, bridges and lighting as well as all the new building work which is taking place in Kutaisi.  It is a city to be proud of.

Maybe, before too long, we can return to see it all for ourselves.

With all good wishes,

Sylvia and Colin Mason
 

 
 

The Renovation Programme

As I know from experience, the people of Kutaisi are proud of their ancient heritage and take a delight in showing visitors the city’s magnificent Bagrati Cathedral and its numerous other fine churches, public buildings and private houses. So I couldn’t be more pleased to hear of the massive programme of architectural restoration now underway in the city, particularly as I have visited several of the splendid buildings now being given a new lease of life.

Citizens of a vibrant and proud community such as Kutaisi care about the places where they live, work and play and want to ensure that they are well cared for and survive for future generations. I’m sure that this much needed programme of renovation will be widely welcomed in Kutaisi and help enhance a growing mood of well being and self confidence amongst all its residents.

Derek Butler

 

 
 

ქუთაისს როგორც საქართველოს ერთ-ერთ უძველეს ქალაქს აქვს მდიდარი და სახელოვანი ისტორია. ქუთაისი ერთ დროს საქართველოს სატახტო ქალაქი და ასევე უდიდესი მნიშვნელობის პოლიტიკური და სავაჭრო ცენტრი იყო ევროპა-აზიის გზის გასაყარზე. Qალაქი გაშენებულია მდინარე რიონის ორივე ნაპირზე, რაც მას განსაკუთრებულ ელფერს სძენს. თეთრი ხიდი, ჯაჭვის ხიდი, რუსთავეის ხიდი, წითელი ხიდი და კიდევ მრავალი სხვა აკავშირებენ ქუთაისის ორ მხარეს ერთმანეთთან. ქუთაისი განსაკუთრებით ცნობილია თავისი ბაღის კიდით, გორის პარკით და, რაღა თქმა უნდა, უნიკალური იუმორით.

აღსანიშნავია, აგრეთვე ქუთაისში დამ ის მიმდებარე ტერიტორიაზე მდებარე ისტორიული ძეგლები: გელათის სამონასტრო კომპლექსი და აცადემია, რომელიც XI-XII ს სარის დათარიღებული, ასევე ბაგრატის ტაძარი, მოწამეთის მონასტერი.
 
ერთ დროს საქართველოს სატახტო ქალაქი XX საუკუნის მეორე ნახევარში იქცა ჩვენი ქვეყნის სამრეწველო ცენტრად.

დღესდღეობით, როცა საქართველო დამოუკიდებელი და დემოკრატიული ქვეყანაა, ქუთაისმა ახალი დატვირთვა მიიღო. ის საუნივერსიტეტო და კულტურული ცენტრი გახდა. მას ასევე დიდი როლი ენიჭება ტურიზმის როგორც პრიორიტეტული დარგის აღორძინების საქმეში.

აქედან გამიმდინარე დღის წესრიგში დადგა ამ უძველესი ქალაქის იერსახეზე ზრუნვა. დაიწყო აღდგენითი სამუშაოები როგორც კულტურულ და ისტორიულ ძეგლებზე, ასევე თავად ქალაქში. შეკეთდა ძველი შენობები და აშენდა ახალი, რომლებიც ძალიან მოუხდა ქუთაისის სპეციფიკურ ადგილმდებარეობას. შეკეთდა ხიდები, სკოლები, დაიგო გზები, აშენდა და შენების პროცესშია თანამედროვე შენობები და სასტუმროები. განსაკუთრებული ყურადღება მიექცა ძველ უბნებს, რომლებმაც ახალი იერსახე მიიღეს, მაგრამ ძველი პეწი არ დაუკარგავთ.

დღეს, როცა ქალაქის ცენტრში გამოვდივართ ქუთათურები, გვიხარია, რომ ქუთაისმა გაიღვიძა, მიიღო თავისი ჭეშმარიტი სახე, რომ გაჩნდა ადგილები, სადაც ახალგაზრედები შეხვდებიან ერთმანეთს, ისაუბრებენ, გაერთობიან.

და ეს ჯერ კიდევ დასაწყისია. ბედნიერი ვარ, რომ ჩვენი შვილები აყვავებულ და გაბრწყინებულ ქუთაისში იცხოვრებენ.
 

პაატა ძიძიგური
 

Kutaisi, one of the oldest cities of Georgia, has a rich and remarkable history. It used to be the residence of Georgian kings and also, a political and trade centre of great importance located between Europe and Asia. The city is situated on the both sides of the river Rioni which gives it specific colouring. White Bridge, Chain Bridge, Rustaveil Bridge, Red Bridge and some other ones connect the two sides of Kutaisi. The city is particularly famous for its Baghis Kide, Goris Park and, of course, humour.

Worthy of note are the historical monuments located in and near Kutaisi: Gelati Monastery which is dated by XI-XII c., Bagrati Cathedral, Motsameta Monastery and many others.

Once the Kings’ residence, Kutaisi became an industrial centre of our country in the second half of the XX c.

Nowadays, when Georgia is an independent and democratic country, Kutaisi acquired a new function. It became educational and cultural centre. It also plays a great role in the development of tourism as a prospective field in Georgia.

As a result, it has become essential to take care of the city. The restoration of historical and cultural monuments as well as of the city itself began. Old buildings have been restored and some new ones have been built. A lot of bridges and schools have been rebuilt, the roads have been repaired, some modern buildings and hotels have been built; some are being built. Particular attention has been paid to the old districts which got renovated but didn’t lose their old characteristic features.

Today, when we, citizens of Kutaisi, go to the city centre, we’re glad that the city has woken up, acquired its true face, that there are places where our youth can go, meet each other, talk and entertain.

And this is only the beginning. I am happy that our children will live in prosperous and renewed Kutaisi.

Paata Dzidziguri